http://pad.constantvzw.org/p/objectsincommons.brussels

Een gemeenschappelijk object

E E N  G E M E E N S C H A P P E L I J K  O B J E C T

Een gemeenschappelijk object verbindt verschillende fablabs en makerspaces met elkaar rond de gedeelde problematiek van documentatie van artistieke open source projecten. Het project reist twee maanden tussen verschillende labs in Brussel en Belgie en landt in december aan in Recyclart. De ruggegraat van Een gemeenschappelijk object wordt gevormd door een speciaal voor de gelegenheid ontwikkeld 'ToonMobiel' dat in verschillende variaties kan worden uitgevoerd, gepresenteerd en gebruikt.

In Brussel, maar ook in bijvoorbeeld Gent, Genk, Leuven en Namen zijn de laatste jaren heel wat fablabs en makerspaces actief. De labs ondersteunen de open source artistieke productie van kunstenaars en designers door hen werkruimte, expertise en machines ter beschikking te stellen. Kunstenaars komen er graag om 3D-prints te maken, lasercut prototypes en CNC-experimenten uit te voeren. De labs fungeren als een gedeeld atelier om samen op de grens van digitale en materiele praktijk te experimenteren.

De labs hechten ieder op hun eigen manier belang aan het delen van bronnen, maar in de praktijk is de documentatie van processen en resultaten niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. Voor fysieke open source objecten betekent het dat de kunstenaar/maker alle documenten moet publiceren die nodig zijn om een object te reproduceren, remixen en modificeren; een bijzonder tijdrovend proces waarin aandacht moet worden besteed aan specifieke machines, materialen en calibratie. In de labs staat het productieproces zelf centraal, en de deelnemers nemen na afloop hun objecten mee om ze elders tentoon te stellen; in de labs vind je dus letterlijk en figuurlijk weinig sporen van de bijzondere producties die er hebben plaatsgevonden. Daarnaast is de kennis-uitwisseling tussen labs onderling gemakkelijker gezegd dan gedaan. Een gemeenschappelijk object situeert zich precies hier, en probeert het documentatie voelbaar en zichtbaar te maken.

De manier waarop de labs functioneren loopt onderling zeer uiteen. Dit heeft te maken met hun positionering in relatie tot publiek, praktijk en technologie. Sommigen zijn gefinancierd als culturele instelling, anderen in het kader van sociaal-cultureel werk of in een academische context. Er zijn er die de nadruk leggen op commerciele productie, op artistieke ontwikkeling en weer anderen op initiatie in technologie. Kunstenaars maken gebruik van al die verschillende labs, die ondanks hun open source principes vaak ieder als creatieve eilanden functioneren.

Tijdens de door Constant georganiseerde werksessie Objects in Common in Madrid in maart dit jaar leerden we hun diverse werking van dichtbij kennen. De werksessie ging in op verschillen in geopolitieke situaties en hoe dagelijkse behoeften zoals functionele diversiteit een rol spelen in gesitueerd digitale productie in bijvoorbeeld Afrikaanse steden. Met de doe-het-zelf productie van alledaagse voorwerpen als uitgangspunt, nodigden we makers en denkers uit om samen te kijken naar de mogelijkheden, maar ook naar de problemen die ontstaan bij het delen van praktijken en processen rond fysieke objecten. Het werd duidelijk dat ondanks hun verschillen, de labs een problematiek delen rond documentatie. Zelfs als we ervan uitgaan dat iedereen toestemming geeft de objecten te reproducren en dat bronbestanden beschikbaar zijn, dan zijn er nog steeds heel wat vragen over de ’common-ness’ van digitale objecten en hun mogelijk fysieke voortbestaan.

'Een gemeenschappelijk object' maakt plek in het lab om de resultaten en processen die zich er afspelen zichtbaarheid te geven. De 'ToonMobiel' is zelf een voorbeeld van wat dat zou kunnen opleveren, een object dat processen en resultaten toont en ook tot reflectie aanzet. 'Een gemeenschappelijk object' gaat er vanuit dat documentatie een gedeelde verantwoordelijkheid is tussen deelnemers (kunstenaars, ontwerpers) en de labs en besteedt  aandacht aan de uitwisseling en netwerking tussen labs onderling.

P R O G R A M M A

Het programma en de maakprocessen worden intensief begeleid door Wendy Van Wynsberghe (Constant). Wendy doet aan DIY & DIWO en werkt als kunstenares o.a. met physical computing, elektronica, textiel,  geluid, open hardware, enkel met vrije software.  Als thema's komen natuur, observatie en wetenschap aan bod, gelinkt aan een fascinatie voor protocol in alle soorten en  maten. Vanaf 2004 werd ze deel van het kernteam van Constant. Daarin vertegenwoordigt ze de plaats van de machines en hun universum in de verscheidene thematieken.

Ontwerp ToonMobiel
Opdracht aan Libre Objet om een digitaal ontwerp te maken voor de ToonMobiel, waarin de projecten die in de labs passeren kunnen worden tentoongesteld, samen met hun documentatie. De files worden onder een open licentie verspreid en zijn er op ontworpen om te worden aangepast, en in verschillende materialen en met diverse machines te worden uitgevoerd.
*Libre Objet (Julien Deswaef, Mathieu Gabiot en Martin Lévêque) is een groep van industriële en grafische ontwerpers, hackers  en kunstenaars die nadenken over de praktijk van open source industrieel  ontwerp, en de werkprocessen en producten die eruit voortkomen. Hun doel is het ontwikkelen van gereedschappen die de fabricatie van design objecten toegankelijk maakt voor een breder publiek.
*http://libreobjet.org/

Maken ToonMobiel
In de betrokken labs worden de plannen van Libre Objet uitgevoerd. De labs maken zo letterlijk en figuurlijk plaats voor documentatie op de plek waar ze productie faciliteren en zullen meer aandacht hebben voor wat er juist wordt gemaakt. Elk ToonMobiel zal anders zijn, aangepast aan de specificiteiten van de labs.
*
*fablab brussels
*Fablab van de Vrije Universiteit Brussel en de Erasmushogeschool Brussel, vooral gericht naar studenten. Ze hebben een open dag voor allen op woensdag, waarbij een heel divers publiek gebruik maakt van de gedeelde redelijk informele infrastructuur. De mengeling van ingernieurs-en mediastudenten met het groot publiek werkt als katalysator voor het verbinden van de twee werelden.
*Contactpersoon: Ann Peeters ann.peeters@ehb.be
*http://www.fablab-brussels.be/fablab/
*
*Microfactory (tbc)
*Microfactory noemt zichzelf de "awesome fabrication club for pro and amateurs". Ze zijn zelfbedruipend door hun leden, alle machines worden ook door diezelfde leden gedeeld met hun community. Ze staan op het punt een derde keer te verhuizen en zichzelf wederom heruit te vinden.
*Contactpersonen:  Julien Leresteux & Gilles Pinault julien@leresteux.net gilles@microfactory.be
*http://microfactory.be/

*Trakk Namur
*Trakk ontstond uit het Kikk festival, in Namen, waar elk jaar rond digitale cultuur en ondernemerschap allerlei lezingen, workshops en tentoonstellingen worden georganizeerd. Momenteel is het Fablab van Trakk nog zeer bescheiden in grootte, gericht op locale makers, start-ups en ondernemers. De volgende jaren gaan ze een schaalvergroting tegemoet.
*Contactpersoon: Francois Chasseur francois@kikk.be 
*http://www.trakk.be/espaces/fablab/

*Timelab Gent
*Voor Timelab vormt hun makerscommunity het centrum van hun activiteiten. De leden organiseren alles zelf, dragen bij aan expertise en activiteiten en kunnen ook vragende partij zijn. Timelab cureert ook eigen artistieke projecten die ze doen samenlopen met de dagdagelijkse thema's die in het lab aan bod komen.
*Contactpersoon: Veerle De Ridder veerle@timelab.org
*http://timelab.org/
*
*iMal Fablab (tbc)
*FabLab.iMAL is een creatieve werkplaats waar iedereen (kunstenaars, designers, ingenieurs, ontwerpers, doe-het-zelvers, studenten, burgers...), onafhankelijk van zijn/haar opleidingsniveau, kan komen om te experimenteren, leren en verschillende objecten  (artistieke of design objecten, interactieve objecten, technische  objecten, prototype, enz.) te ontwerpen. Ze werken met betalend lidmaatschap.
*http://www.imal.org/nl/fablab
*Contactpersoon: Luc Hanneuse luc@imal.org
*
*Fablabeke (bonus, tbc)
*Dit lab in Molenbeek wordt momenteel opgericht door Julien Leresteux & Philippe Jadin en is operationeel eind 2016. Ze richten zich vooral op de wijk, op jongeren in kinderen in hartje laag Molenbeek. Ze hebben hun stek in het Huis van Culturen en Sociale Samenhang van Sint-Jans-Molenbeek.
*Contactpersonen: julien@leresteux.net philippe@123piano.com

Programmaboek
Voor 'Een gemeenschappelijk object' maken we een programmaboek (NL/FR/EN) met teksten en achtergrondinformatie over de problematiek van documentatie en valorisatie van materiele praktijken, de ontwerpplannen voor het toonmeubel en informatie over de diverse labs. Oplage: 2000, ontwerp: Antoine Gelgon

Gedistribueerde tentoonstelling
De ToonMobielen zijn klaar en maken in elk lab op een eigen manier plek voor het tonen van de projecten die er worden gemaakt. Publiek en deelnemers nodigen we uit de ToonMobiels te komen bekijken op de reguliere openingstijden van de labs (ze hebben ieder andere momenten wanneer ze open zijn); sommigen zullen meerdere plekken bezoeken.

Presentatie in Constant_V
Constant_V is een reeks installaties in de vitrine van Constant’s kantoor waar niet alleen het eindproduct, maar ook het creatieproces centraal staat. De aandacht gaat hier naar de digitale bestanden van de ToonMobiel en de ontwerpen van Libre Objet.

Presentatie en evenement in Recyclart
De verschillende ToonMobiels worden tijdelijk in Recyclart opgesteld, inclusief de objecten en documentatie van de projecten die er in zijn opgenomen. Op 15 december vindt een evenment plaats dat start met een rondetafelgesprek tussen de verschillende labs. Daarna zijn er lezingen van Johan Soderberg en Susana Moliner Delgado.
*
*Johan Soderberg (tbc)
*Is Associate professor of Theory of Science aan de afdeling Filosofie, Linguistiek en Wetenschapstheorie van de universiteit Göteborg, Zweden. Een centrale vraag in zijn onderzoek is welke politieke subjecten voortkomen uit conflicten die ontstaan rond het gebruik van nieuwe technologie. Hij werkt met name rond vrije software en open hardware en gerelateerde technologie-georiënteerde sociale bewegingen.
*http://johansoderberg.net/
*
*Susana Moliner Delgado
*De Madrileense Susana Moliner (@la_rizomatica) werkt al 12 jaar als curator en culturele bemiddelaar. De afgelopen jaren was ze vooral actief rond Free Culture programma's op het Afrikaanse continent.Ze coordineerde verschillende projecten in verband met vrije cultuur en de artistieke praktijk: Rose des Vents Numériques (Senegal, Mali, Martinique, Zuid-Afrika), Africa Light (Bordeaux, Bamako, Dakar), Pixelini Festival (Bamako), Afropixel # 3 en 4 # (Dakar), Côte à Côte (Rabat en Sardinië) en Wekalet Nehna (Alexandria). In samenwerking met Medialab Prado en Constant werkte ze in Madrid aan het Objects in Common traject, met daarin GriGri Pixel als onderdeel gelinkt aan deelnemers uit Marokko, Mali, Senegal en Togo.

Bijlagen
- Recyclart brief ?
- lijst van Fablabs met contact persoon + bios
- beelden:
http://gallery3.constantvzw.org/index.php/Objetos-comunes

Foto's en onderschriften (volgens de mappen in Owncloud)
*Bouctjes
Hoe een boekenkastje verschillende vormen kan aannemen. De eenvoudige vorm transformeert, verdubbelt en wordt zelfs een stoel
*Libre Objet
*Beelden van de "Afgeleide Objecten" Workshop, 12/09/2015. Ingredienten voor 3 op elkaar gebaseerde lampem: 1 borstelstok, 1 kilo klei, 2,5m witte draad, een lamp, 2 leds : LibreObjet_workshop_01 & 02
*Een lamp krijgt twee afgeleide vormen: Libre_Objet_lamp01 & 02 & 03 & de cropped versie
*Afgeleide opjecten in de Vitrine van Constant: Libre_Objet_ConstantV01 & 02
*Een tafel onder een open licentie: de plannen van Mesa
*GriGri Fietswiel
*Tijdens GriGriPixel in Madrid, Spanje, (deel van Objects in Common reeks) werd een energieproducerende schommelende speelstructuur gemaakt met een fietswiel (maart 2016):  Fietswiel_schommel_Madrid_01 & 02
*Afropixel in Dakar, Senegal, maakte er hun eigen versie van, als wipplank (mei 2016): Fietswiel_wipplank_Dakar_01, 02 & 03



T E K S T  I N  V G C  A A N V R A A G

Werksessie Maart 2016, Medialab Prado Madrid
Presentatie Mei 2016, België, locatie tbc
Objects “have value” and they take shape through labor. They are formed out of labor, but they are also “take the form” of that labor. 
Sarah Ahmed in: Queer Phenomenoogy; orientation, object, others (2006)


Digitale media hebben geleid tot de opkomst van gedistribueerde fabricatie van gecustomiseerde objecten. Hoe kunnen productie en ontwerp van deze objecten toegankelijk worden gemaakt, verder dan het online beschikbaar maken van plannen en platforms? 
Hoe wordt er omgegaan met het opschalen van community projecten? Hoe kunnen objecten ontworpen worden voor lichamen die afwijken van de norm? Hoe ontwerp je designobjecten, kunstwerken die zich laten herbewerken ?
Objects in Common is een 6 daagse prototyping workshop die we samen met Medialab Prado organiseren in Madrid. Vanuit België gaat een afvaardiging medewerkers van Fablabs meedoen. Zij bevragen kristisch op welke manier sterk opkomende technologieën zoals lasercutten, 3dprinten, 3dscannen helpen om een cultuur van delen te bevorderen. Fablabs zijn zeer verschillend van karakter maar zijn daar niet altijd duidelijk over. Onder de grote paraplu van de creative industrieën worden commerciële ruimtes en labs die zich toeleggen op educatieve, sociale en artistieke projecten over één kam geschoren. De werksessie richt zich op het ontwikkelen van methodes die uitwisseling bevorderen.

In mei 2016 wordt een presentatie georganiseerd in België die de resultaten, het gemaakte werk, en de ontwikkelde methodieken zal tonen. Plek moet nog bevestigd worden. 
Andere elementen van de samenwerking spelen zich af in 2015 en in Madrid:

*De tentoonstelling Objects in Common vindt plaats in Medialab Prado (oktober – maart)
*Eind oktober en eind november vinden er twee workshop diversiteit, handicap en prototyping plaats met de naam: Funcionamientos: objetos comunes y cuerpos diversos.
*Ook  in oktober  is er de workshop Interactivos? '15: Material Culture in the digital Age.