Dossier aanvraag VGC 31 Oktober 2021
------------------------------------
1. IDENTIFICATIE
2. TYPE AANVRAAG
3. INHOUDELIJKE OMSCHRIJVING
3.1. De artistieke praktijk van Agentschap
3.1.1. Wat?
Het is van belang met welke praktijken wij andere praktijken uitoefenen!
Agentschap is een in Brussel gevestigde internationale organisatie die experimentele samenkomsten organiseert voor de fabulatie rond een ecologie van kunstpraktijken.
Het voorstel van het verdergaande traject van Agentschap is er één van vertraging. Deze vertraging wil een mogelijkheid scheppen voor een verschillende gewaarwording van de problemen door het kapalistische eigendomsapparaat voor een ecologie van kunstpraktijken. Bij kunspraktijken gaat dit zowel om materieële als immaterieële moderne Europese kapitalistische "eigendom" doctrines als bezit, die verder weggroeien van de notie van "eigenschappen" van gesitueerde ecologieën.
Agentschap stelt op een topologische manier speculatieve vragen over de verbondenheid van kunstpraktijken met hun omgeving, waarbinnen het tegelijk ook zelf als kunstenaar opereert. Het moderne koloniale concept van eigendom als bezit berust op de fundamentele uitgang dat er een scheiding bestaat tussen cultuur en natuur en bijgevolg tussen: uitdrukkingen en ideeën, creaties en feiten, subjecten en objecten, mensen en niet-mensen, originaliteit en traditie, individuen en collectieven, geest en lichaam, enz...
De scheiding van personen en dingen is de basis van het huidige Europese jurdische systeem. Om niet-mensen rechten te geven wordt ervan uit gegaan dat wij hun uit de categorie van de dingen moeten hevelen naar de categorie van de personen. Maar de representatie van niet-mensen als personen gebeurt steeds via de spreekbuis van mensen. Bestaan er mogelijkheden om niet-mensen rechten te geven zonder via de representatie van mensen te passeren?
Een ecologische benadering aanziet dingen eerder als middens om te bewonen. Een voor-modern eigendomsrecht vetrekt van een recht van gebruik van eigenschappen. Een dergelijke benadering kan teruggevonden worden in het oude burgerrecht van dienstbaarheid van het gemeenschappelijke.
Agentschap speculeert op basis van een steeds aangroeiende “lijst met grensgevallen” die de radicale tweedeling tussen de categorieën van natuur en cultuur in twijfel brengt. Elke controverse op de lijst getuigt van een moment van aarzeling over deze scheiding. Deze lijst met dingen komt voort uit een cooperatief gedeeld onderzoek naar recente en historische, juridische zaken en geschillen rond eigendom uit de hele wereld en in het bijzonder intellectuele eigendom (auteursrechten, patenten, handelsmerken, enz...).
Deze grensgevallen zijn vooral afgeleid uit juridische conflicten rond kunstpraktijken. Het is de spanning tussen aan de ene kant de macro-politiek van een wetgevend kader en aan de andere kant de micro-politiek van een enkelvoudige creatie, die stof levert omtrent het midden of een ecologie van praktijken.
De groeiende lijst met grensgevallen stelt de radicale scheiding tussen "natuur" en "cultuur", eigen aan de doctrine van eigendom, in vraag. Het gaat om gevallen of “zaken” die zich op de grens begeven tussen object en subject, traditioneel en origineel, lichaam en geest, tijdelijk en vast, idee en expressie, proces en compositie, niet-mens of ander-dan-mens en mens, enz... en daarmee twijfel doen rijzen over de tweedeling tussen natuur en cultuur. Het gaat om dingen die voorwerp zijn van fabulatie.
De lijst van grensgevallen baseert zich vooral op controverses in kunstpraktijken. De controverses draaien rond praktijken die een erkenning zoeken in de auteurswetgeving als kunst zoals bijvoorbeeld een olifanten dans, het ritme van een drummer, de vulvormen van taxidermie, de selfie van een aap, opgenomen vogelzangen, de vorm van een fietsenrek, een technische tekening, een gemedieerd boek, een medische beschrijving, een recepten boek, een contract, de vorm van een barbecue, een kostuum, een pedagogische rollenspel ontwikkeld door een gevangene, een bijbelverhaal naverteld door een kind, het beeld van een weefsel, het borduurwerk, enz...
De lijst van gensgevallen van Agentschap benadert de constructie van het bureaucratisch apparaat van eigendom als een te beoefen medium van de kunsten. Het apparaat van de kunsten, waarvan verondersteld wordt dat het op de achtergrond blijft, komt hierdoor op de voorgrond en maakt hierdoor zelf deel uit van het experiment.
3.1.2. Wie?
Agentschap werd als een feitelijke vereniging opgericht in 1992 in Frankfurt, Duitsland. Sinds 1998 heeft Agentschap een plek in Brussel. Tussen 2005 en 2019 werkte Agentschap als een activiteit onder de gegroepeerde vzw Verenigde Producties. Sinds 2019 is Agentschap geregistreerd als een eigen vzw in Brussel. De huidige leden zijn: Gunter Boutsen, Giampiero Caïtï, Giampiero, Ronald Heiremans, Kobe Matthys, Laurent Mignon, Laurence Rassel, Peggy Pierrot, Raphaël Pirenne, Katrien Reist - van Gelder, Els Silvrants-Barclay, Kristien Van den Brande, Barbara Van Dyck en Ingrid Vranken. De huidige raad van bestuur bestaat uit: Gunter Boutsen (penning meester), Raphaël Pirenne (secretaris) en Els Silvrants-Barclay (voorzitter). En de verantwoordelijke voor dagelijks bestuur is Kobe Matthys.
Kobe Matthys is deeltijds vast te werk gesteld voor de zakelijke en artistieke leiding van Agentschap. Matthys volgt alle opdrachten op voor tentoonstellingen en performances, doet het voorbereidende onderzoek, de opvolging, coördinatie, enz... Kobe Matthys volgt hiernaast ook het dagelijks bestuur op voor de raad van bestuur. Hiervoor is hij onbezoldigd.
Laurent Mignon wordt af en toe tijdelijk tewerkgesteld via contracten voor de opvolging van het transport, de op- en afbouw van de architectuur van de tentoonstellingen en performances van Agentschap, organisatie van het archief, enz... Verder worden Lies Martens, Katrien Reist en Ingrid Vranken op bepaalde momenten tewerkgesteld voor zakelijk advies, hulp bij de aanvragen van beurzen, enz... De boekhouding wordt opgevolgd door Walter Beeren van Andante.
De lijst met grensgevallen werd opgericht als een onderzoeksinstrument binnen de praktijk van Agentschap. Sinds 2021 werd hierond een apparte cooperatieve opgericht door Agentschap vzw in samenwerking met Severine Dussolier, Sari Depreeuw en Julien Cabay.
3.1.3. Hoe?
Agentschap maakt assemblees rond ecologiëen van praktijken. In een assemblee komen zelf meerdere verschilende praktijken samen, gaande van tentoonstelling maken, participatieve performance tot publicaties. De organisatie van deze samenkomsten zijn telkens anders opgevat en gebeurt in samenspraak met de betrokken organisaties.
Het doel van de participatieve bijeenkomsten is om het moment van aarzeling tijdens controversies opnieuw op te roepen. De bijeenkomsten zijn niet zozeer een re-enactment van rechtszaken maar wel ‘palavers’ die de aarzeling vertragen en langer laten duren.
Agentschap zet zichzelf in om vragen over de constructie van het apparaat van eigendom niet alleen te onderzoeken maar ook vanuit de positie als kunstenaar uit te testen. Door de eigen positie als kunstenaar in te zetten benadert Agentschap de vraag rond de ecologie van praktijken vooral vanuit een pragmatisch perspectief. William James omschrijft in zijn Essays in Radical Empiricism een dergelijke positie als empirisme.
Vanuit een ecologisch perspectief kunnen interne en externe elementen van kunstpraktijken moeilijk uit elkaar gehouden worden. Agentschap is geïnteresseerd in de vraag naar wat er met kunstpraktijken gebeurt als men de afspraken rond artistieke praktijken, die normaal gezien als externe elementen beschouwd worden, als intrinsiek benadert. Hoe verandert dit kunstpraktijken?
Praktijken zijn concrete situaties die acties betrekken en ingeschreven zijn over een langere duur. Het zijn deze onstabiele lokale situaties met de veranderlijkheid over een verloop van tijd die een praktijk samenstellen. Praktijken zelf maken ook deel uit van de wezens in het web van onze kosmos. Praktijken zijn steeds collectief en hiermee bedoelen wij niet alleen het relationele tussen mensen maar ook de interacties met niet-mensen, ander-dan-mensen in een omgeving.
Een ecologische benadering vetrekt van de enkelvoudige bestaanswijzen van praktijken. Etienne Souriau schrijft in zijn boek Les differents modes d’existence dat er verschillende manieren van bestaan zijn. Elke kunstpraktijk is dus tegelijk ook een manier van bestaan. De prolifiratie van manieren om iets te doen zijn tegelijk ook een prolifiratie van manieren van bestaan.
Wat gebeurt er indien men niet zozeer uitgaat in termen van auteursrecht, maar vertrekt van de kracht van het mutuele of de wederkerigheid van praktijken in de warboel van het dagelijkse leven? Elke praktijk is slechts mogelijk in een omgeving, midden, “milieu” of een “ecologie”. Een ecologisch benadering laat niet zomaar toe om de manier van bestaan van één praktijk zonder meer te herleiden tot de manier van bestaan van een andere.
3.1.4. Voor wie?
Tijdens de publieke samenkomsten, die Agentschap maakt, wordt er steeds gefabuleerd in aanwezigheid van onzichtbare gemaakte ecologieën van praktijken. Fabuleren in hun aanwezigheid betekent minder uitleggen waarom deze onzichtbaar zijn en meer geraakt worden door de weerstand van deze ecologieën van praktijken om zich zelf te verloochenen of op te geven. De samenkomsten zetten aan tot denken en voelen en moedigen aan tot speculatie.
Aan de ene kant zijn praktijken opgemaakt uit andere praktijken en aan de andere kant zijn zij tegelijk verbonden met andere praktijken. Voor deze experimentele bijeenkomsten nodigt Agentschap tegelijk telkens een diverse groep betrokkenen uit om te reageren op problemen rond een ecologie van een praktijk. Deze betrokkenen komen zelf uit zeer verschillende praktijken, die verwikkeld zijn in de controverse. Bijvoorbeeld: voor een samenkomst rond de controverse van een olifantenperformance zal Agentschap zowel een dierentemmer, choreograaf, etholoog en danser uitnodigen.
3.1.5. Waarom?
In de kunst wereld worden wij geplaagd door de diskwalificatie van vele praktijken. Moderne kunstpraktijken focussen op de productie van competitieve waren en zijn sterk afhankelijk van gecentraliseerde vormen van beleid. De invloed van deze economische ontwikkelingen, die kunnen omschreven worden als "the enclosures of the commons", mag niet onderschat worden voor de ecologie van praktijken.
De Europese modernistisch-kapitalistische en koloniale extractivistische mijn-traditie die op geglobaliseerde schaal wordt beooefend, heeft vernietigende gevolgen. In zijn boek The Great Transformation beschrijft Karl Polanyi hoe "the enclosure of the commons" tussen 1600 en 1840 in Engeland bijna alle gemeenschappelijke gronden hebben doen verdwijnen.
Elionor Ostrom in haar boek Governing the Commons spreekt Garrett Hardin tegen betreffende zijn theorie over de "tragedie van de commons" of de uitputting van het gemeenschappelijke zonder staatstussenkomst. Het gemeenschappelijke volgens Ostrom betekent niet alleen de vrije toegang voor iedereen, maar tegelijk ook een beheer dat inherent zorg draagt voor een ecologie. "Reclaiming the commons" is dan ook niet alleen het hertoeëigenen maar ook een vorm van genezen of zorg dragen voor een ecologie.
Maar de commoners van Ostrom zijn nog altijd mensen. En er blijft een scheiding tussen personen en dingen. Bestaat er een mogelijkheid om zoals in animistische, totemisishe of analogistische wereldvisies deze scheiding tussen natuur en cultuur niet te maken? Volgens Sarah Vanuxem haar boek Des Choses de la nature et de leurs droits worden in het oude burgerrecht van de erfdienstbaarheid dingen aan elkaar gekoppeld. Het gaat dus over dingen die zeggenschap hebben over andere dingen, zoals bijvoorbeeld het recht op doorgang. De erfdienstbaarheid wordt hier ingbeeld als de kwaliteiten of eigenschappen inherent aan dingen.
De ecologische crisissen in deze wereld hebben opnieuw een groeiende belangstelling gewekt in de onderlinge verbintenissen en de milieus waarvan wij op deze planeet afhankelijk zijn. Elk milieu heeft eigenschappen. In een milieu leven, betekent dat men zich wederzijds aanpast aan de eigenschappen ervan. Deze hernieuwde aandacht voor de "eigenschappen" van een milieu staat in schril contrast met de huidige definitie van "eigendom" in de wet als exclusief bezit. Het gaat om divergerende werelden.
Ook wat betreft een verscheidenheid aan praktijken is er een verdwijning. De Indiaanse onderzoeker Vadana Shiva spreekt naast monoculturen in de landbouw ook over "monoculturen van de geest". Het verlies van de verscheidenheid aan levende wezens op deze planeet speelt zicht niet alleen af op het gebied van bio-diversiteit maar ook op het gebied van de verscheidenheid van praktijken. Allerlei gesitueerde praktijken op deze planeet worden bedreigd met uitroeiing. Dit heeft alarmerende gevolgen, want lokale praktijken zijn duurzamer en hebben meer veerkracht. Agentschap is bezorgd over de uitroeiing van vele praktijken en daarop volgende "there is no alternative".
De positie van een ecologisch perspectief wil niets uitsluiten. Dit betekent niet dat men met alles rekening moet houden. Deze positie bevestigt wel dat men de mogelijkheid om iets te diskwalificeren weigert. Het is de ervaring van de eigenschappen die de beperkingen maakt. De doelstelling van Agentschap is niet alleen de invloed van het globale eigendomsrecht voor een ecologie van kunstpraktijken te onderzoeken maar een diversiteit aan praktijken te laten herleven.
3.2. Planning van de activiteiten van Agentschap
Door de corona-crisis werden vele activiteiten ofwel verschoven ofwel afgelast. Hierdoor waren er voor Agentschap minder activiteiten dan tijdens de afgelopen jaren. Agentschap heeft van deze tijd gebruik gemaakt om zich op een meer duurzamere manier te herorganiseren voor de toekomst. Aan de ene kant heeft Agentschap in de laatste jaren een aantal structurele herorganisaties lopen en aan de andere kant zijn er de voortdurende activiteiten bestaande uit tentoonstellingen, performances en publicaties. De assemblees die zullen doorgaan in 2022 worden hieronder vermeld.
3.2.1. Structurele ontwikkelingen
In het verleden kwam het traject van Agentschap vooral tot stand door een aanéénschakeling van losstaande opeenvolgende tentoonstellingen, performances en publicaties. Deze opeenvolging van tijdelijke projecten voorzien echter nauwelijks de mogelijkheid om werkingskosten van de organisatie zelf in rekening te brengen en ook aandacht te geven aan het steeds verdergaande traject of de praktijk van Agentschap. De moeilijkheid bestaat er in om de continuïteit van de werking te verzekeren. Meer structurele ondersteuning kan daar verandering in brengen. Agentschap heeft daarvoor een aantal aapassingen gedaan.
3.2.1.1. Agentschap vzw
Na vele jaren te hebben gefunctioneerd onder de gegroepeerde vzw Verenigde Producties, heeft Agentschap sinds 2019 een eigen vzw opgericht. De vereniging Agence / Agencia / Agency / Agentschap / Agentur / Aгентство vzw (afhankelijk van de taal) is opgericht door Gunter Boutsen, Giampiero Caitï, Ronald Heiremans, Kobe Matthys, Laurent Mignon, Laurence Rassel, Peggy Pierrot, Raphaël Pirenne, Katrien Reist - van Gelder, Els Silvrants-Barclay, Kristien Van den Brande en Barbara Van Dyck. De bestuurders zijn Els Silvrants-Barclay voorzitter, Gunter Boutsen, penningmeester en Raphaël Pirenne, secretaris. De vereniging heeft als doel: de interferentie van het apparaat van het globale eigendomsrecht voor een ecologie van kunstpraktijken te onderzoeken en een duurzame diversiteit aan praktijken te laten herleven. De bedoeling van de oprichting van de vzw is om op een meer duurzame manier de activiteiten van Agentschap in de toekomst te ondersteunen.
3.2.1.2. Lijst van grensgevallen CVBA
Na velen jaren activiteit van Agentschap is de lijst van grensgevallen naast een depot voor Agentschap ook uitgegroeid tot een onderzoeksplek. De lijst bestaat ondertussen uit 2410 grensgevallen en beslaat ongeveer 100 m2 ruimte bestaande uit rekken, dozen, teksten en betwiste dingen. Naast het gebruik tijdens tentoonstellingen, performances en publicaties, wekt de lijst met grensgevallen ook veel nieuwsgierigheid bij zeer verscheiden mensen, gaande van verzamelaars, wetenschappelijke onderzoekers tot juristen.
In 2021 werd een coöperatieve opgericht voor het beheer van de “lijst van grensgevallen”. Deze coöperatie is een rechtspersoonlijkheid voor verschillende mensen die zich verenigen om voortaan samen dit onderzoeksinstrument te beheren. In deze multi-stakeholder-coöperatieve kunnen zich verschillende belanghebbenden met verschillende belangen zich verenigen. De statuten van de coöperatieve voor de lijst van grensgevallen van Agentschap werd op generatieve wijze opgesteld, vanuit een dialoog omtrent gedeelde verlangens van de vennoten.
Atypisch aan deze cooperatieve met sociaal oogmerk is dat de meerderheid van de aandelen in de reserve van "de dode hand" zitten. Dit geeft macht aan de dingen zelf. De reserve kan niet ingeruild worden in aandelen door de cooperanten.
Na de oprichting in 2021 is 2022 het eerste jaar waar de coöperatieve actief is. Als alternatief op huidige maatschappelijke uitdagingen van de duurzaamheid van een ecologie van praktijken, roept het coöperatieve model allerlei nieuwe vragen op over het beheer van eigendom. Het kan ook andere kunstenaars aanzetten om coöperatieven op te richten.
De bedoeling van de coöperatieve is om meer grensgevallen in de lijst op te nemen en dit ook in de verre toekomst in leven te houden in samenwerking met andere coöperanten. Na de oprichting van de coöperatieve is de lijst van grensgevallen eigendom van de coöperatieve. In de toekomst zal Agentschap als coöperant dan dingen moeten uitlenen aan de coöperatieve om nieuwe assemblees te kunnen organiseren.
3.2.1.3. Vernieuwing van de website www.agentive.org
Agentschap werkt aan de vernieuwing van de website. Naast informatie over Agentschap vzw is het de bedoeling om op de nieuwe website de reeds bestaande Lijst van grensgevallen van Agentschap zoveel mogelijk op te nemen als online html web pagina's. Voor de verdere werkzaamheden aan deze nieuwe website worden ook nog extra middelen gezocht.
De ontwikkeling van de website komt tot stand in samenwerking met de programmeur Michael Murtaugh. Voor de digitalisering van het archief van de lijst van grensgevallen werd een script ontwikkeld, dat gebruik maakt van uiteenlopende open source software zoals GIT, Pandoc en FTP.
GIT maakt mogelijk om lokale werkbestanden te synchroniseren in één "repository". Het laat toe om aanpassingen aan bestanden die gemaakt worden door uiteenlopende mensen op verschillende plekken steeds te synchroniseren via de server. Hierdoor kan de website automatisch worden aangepast terwijl er steeds op het archief wordt verder gewerkt door verschillende mensen op verschillende locaties.
Voor het overzetten en digitaliseren van alle documenten en beelden van voorwerpen van het reeds bestaande archief vraagt veel voorbereidend werk. Dit betekent soms het inscannen van analoge documenten, het digitaal fotograferen van voorwerpen, enz...
Eens de teksten en beelden in een digitale vorm bestaan worden deze vervolgens via Pandoc vertaald naar het web en de server. Pandoc is een software die uiteenlopende lokale tekst- en beeldbestanden kan vertalen naar html en vervolgens ook on-line toegankelijk maakt via het web. Het invoeren van gegevens en het digitaliseringsproces zal tegelijk gepaard gaan ook met de indexering van "keywords" van de reeds bestaande lijst met controverses. Hierdoor kan de website gebruikt worden als een zoek instrument voor de lijst van grensgevallen.
Voor de lay-out van de website wordt samengewerkt met de ontwerpster Morgane Le Ferec. Zij zal de html pagina's van de website aanpassen volgens grafische "templates". In de open source software Scribus zal zij CSS templates aanmaken. Met CSS kan men de grafische vormgeving van de website vanuit één bestand regelen. Deze templates zullen de continuïteit van het grafisch ontwerp van de website helpen bewerkstelligen.
De meertaligheid van de website is belangerijk. Ook mogelijke spellingsfouten in de teksten moeten verbeterd worden. Wij gaan hiervoor beroep doen op leden van de vzw. Deze zullen de teksten mee proeflezen. Missende vertalingen zullen wij moeten laten vertalen. Hierdoor kan de website het archief beter toegankelijk maken ook van op afstand.
Op deze nieuwe website zal de reeds bestaande lijst van grensgevallen van Agentschap ontsloten worden als online web pagina's.
3.2.1.3. Samenkomsten in de ruimtes van Agentschap
Agentschap wordt af en toe gecontacteerd door kunstenaars die vragen hebben met auteursrecht. Agentschap geeft echter geen juridisch advies. Toch zou het kunnen inspelen op de meer artistieke problemen die hierdoor worden naar voor gebracht. Maar meestal hebben kunstenaars niet de middelen om een hiervoor een opdracht te geven aan Agentschap. Om op dergelijke vragen beter te kunnen inspelen gaat Agentschap in de toekomst meer stucturele middelen aanvragen.
In het afgelopen jaren werden grote verbouwingswerken gedaan van de ruimte van Agentschap in het gebouw van Co Post in de Theodore Verhaegenstraat 18 in 1060 Sint-Gillis te Brussel. Het kantoorgebouw van Léon Meunier dateert uit de jaren zestig en omvat nog steeds een postkantoor op het gelijkvloers. Achter de glazen gevels, op de tweede en derde verdieping, schuilt het collectief Co Post. Er werden negen woon- en werkruimtes en één gemeenschappelijke ruimte gebouwd door een groep, die op zoek was naar betaalbare ruimte in de stad. Co-Post is het resultaat van een zoektocht naar een nieuwe manier van eigenaarschap, een ecologische manier van verbouwen en collectieve woon- en werkvormen. Door deze verbouwingswerken heeft Agentschap nu voldoende ruimte om in de toekomst ook ter plekke zelf kleine samenkomsten te organiseren.
Op dezelfde plek bevindt zich ook de lijst van grensgevallen. Elk geval heeft een houten doos van ongeveer 40 cm diep x 30 cm breed x 24 cm hoog. Elke doos heeft een plek op een rek van 3 meter hoog x 1,20 meter breed x 32 cm diep. Op elk rek staan er in totaal 30 archief dozen. Per rij staan er nu 4 rekken met elk 30 archief dozen ofwel 120 dozen. Er staan momenteel 17 rijen bestaande uit 4 rekken op 100 m2 op rails of 2414 grensgevallen.
3.2.1.4. Openbare ruimte
Agentschap wordt ook soms benadert door praktijken die zich eerder in de perifere ruimtes bevinden. Een voorbeeld van zo een praktijken zijn fan clubs. Dergelijke praktijken hebben meestal geen organisaties en veel middelen achter zich. Toch wil Agentschap ook met hun samenkomsten organiseren in de openbare ruimte. Om op dergelijke vragen gemakkelijker te kunnen inspelen gaat Agentschap in de toekomst ook meer stucturele middelen aanvragen.
3.2.2. De komende opdrachten van Agentschap voor 2022
Ondanks de moeilijkheden voor het organiseren van samenkomsten door de corona epidemie gaat Agentschap verder met het organiseren van samenkomsten in opdracht. Agentschap bereid assemblees in verschillende organisaties in verschillende landen voor. Hieronder volgt een overzicht van de verschillende tentoonstellingen en performances die op komst zijn in 2022. Voor de activiteiten uit het verleden verwijzen wij vooral naar de biografie van Agentschap.
3.2.2.1. Assemblee (Feminist Futures Festival) in Buda
Het festival Feminst Futures zal plaatsvinden in Buda in Kortijk. "Feminist Futures is created by 11 institutions from 11 countries that share the idea that art can initiate powerful social changes. The project aims to address inequality in the contemporary performing arts, using Intersectional Feminism to find concrete structural answers and raise public awareness. Feminist Futures is an innovative project that presents powerful artwork, able to inspire a positive vision of the future, as an alternative to the current wave of nationalistic and xenophobic tendencies in Europe." Er werd een opdracht gegeven aan Agentschap om hiervoor nieuwe grensgevallen op te zoeken.
3.2.2.2. Assemblee (Emptor) in Jubilee
Agentschap zal ook een assemblee of samenkomst organiseren voor Emptor. "Dit venster wil Jubilee openhouden middels Emptor. Het project brengt van december 2021 tot en met november 2022 actief individuele artistieke trajecten samen in een collectieve reflectie omtrent een topic dat de economie van de beeldende kunsten nog steeds in ruime mate beheerst: eigendom. Bepalen wat het kunstwerk is, hoe het wordt tentoongesteld, bewaard en verkocht, is
een steeds complexere vraag binnen de hedendaagse beeldende kunstpraktijk. Hoewel die
vaak collectief, performatief, immaterieel, online en audiovisueel in vorm is, blijft de notie
“eigendom”, in de klassieke zin van het woord, centraal in de beeldende-kunsteconomie:
eigendom van een materieel object lijkt de regel. Die economie dreigt hierdoor gereduceerd
te worden tot een speculatieve markt, waarin de kunstenaar een merk wordt, klaar voor
exploitatie, en het publiek, een passieve consument van instellingen, galerieën, biënnales en
tentoonstellingen."
3.2.2.3. Assembly (Multidimensional Strategies) in Kunst Hogeschule Kassel
Het atelier Multidimensional Strategies van Kunst Hogeschule Kassel werd uigenodigd door de Docmenta onderzoeker Dorothee Richter om een workshop te organiseren rond het informeel gebruik van de de naam Documenta. "In the Multidimensional Strategies, we investigate individually and as a group how art works interact with a variety of contexts as much as how it results for different audiences. Art students will come in contact with these questions gradually, as they systematically develop a steady artist practice. Learning to formulate ones' own criteria is an essential part of this process."
3.2.2.4. Assembly (Divergent Properties) in HKW
De tentoonstelling van Agentschap, die normaal voorzien was in 2021 in HKW in Berlijn, werd uitgesteld. Agentschap gaat de tentoonstelling nog maken maar het is nu nog niet duidelijk wanneer en waar. Een fragment uit het voorstel: “The world's ecological crisis has rekindled a growing interest in interdependencies and the milieus we all depend upon. Every milieu has properties. To inhabit a milieu means to reciprocally adapt to its properties. This ressurgence of common properties stands in contrast with the current definition of property in law as exclusive ownership. The tragedy is that since the modern enclosure movement in the fifteenth century the two divergent notions of property, property as a set of characteristics of a milieu and property as exclusive ownership, are totally drifting apart. Also artistic practices depend on a milieu and the loss of milieus inside a global intellectual property regimes is alarming. Concerns raised by artists exemplify the different issues at stake. Dances are usually transmitted by stewards but the rights of the choreographers are hold by their inheritors. Jazz musicians variate on existing melodies but that is considered a copyright infringement. Magicians have to submit copyright registrations of their performances, which they usually keep secret. Computer programmers are convinced that they can make better software if there were free licenses. Etc… Many artists become more and more vigilant for the intellectual property regime. This exhibition and series of performances called Assembly (divergent properties) aim to reintroduce the notion of properties as milieu in defense of a political ecology, which assumes a coexistence and co-becoming as the habitat for practices.”
3.2.2.4. Assembly (Tlahuitoltepec) in Museo de Arte Carrillo Gil
De assemblee die eerst voorzien was in Museo Jumex in 2020 werd eerst uitgesteld en vervolgens afgelast door een herstucturering van het team. De onstlagen curator Catalina Lozano wil de samenkomst van Agentschap nu organiseren in Museo de Arte Carrillo Gil in Mexico. Maar door corona werden de voorbereidingen opnieuw stil gelegd. De bedoeling is om deze draad volegden jaar terug op te nemen.
4. REGIONALE INBEDDING EN ONTWIKKELING
4.1. Brussels netwerk
Een uitgebreide biografie van Agentschap is ingesloten in bijlage. In Brussel werkte Agentschap in het verleden reeds samen met onder andere: Atelier Bouwmeester, a.pass, Argos, Beursschouwburg, Bozar, Brussels 2000, Citymined, Constant vzw, Elaine Levy Projects, ERG, Foam, Inbetween, ISELP, Jubilee, Kaaitheater, Komplot, Kunstenfestivaldesarts, La Bellone, La Verrière, Les Bains Connective, Jan Mot, Nadine, Nova, Okno, Pianofabriek, PTTL, Recyclart, Roomade, Wiels, Q-O2,…
Voor de rest werkt Agentschap ook samen met verschillende universiteiten in Brussel zoals bijvoorbeeld de onderzoeksgroep GECO aan de U.L.B. waarvan Isabelle Stengers deeluit maakt, de onderzoeksgroep LSTS aan de V.U.B. die door Serge Gutwirth wordt geleid, het onderzoeksproject CIPI aan Saint Louis waarvan Sari Depreeuw deel van is en met de onderzoeker Julien Cabay aan de U.L.B.
4.2. Samenwerkingen
4.2.1. Structurele samenwerkingen
Agentschap heeft een duurzame samenwerking met een aantal organisaties.
4.2.1.1. Jubilee vzw
Sinds een aantal jaren werkt Agentschap samen met Jubilee binnen het kader van de onderzoeksprojecten Caveat en Emptor over relationele contracten in de kunsten. “Caveat is artistic research with a focus on contracts as a tool for formalizing relations. The project attributes a central role to a large number of artists who are invited to do in-depth research through their art practices into the socio-economic and legal conditions of these practices. A research team comprising an artist, a curator and a legal specialist, organise and curate the project. They work in partnership with organisations who engage with the project’s themes and aims from their own position. The team works closely together with the artists to narrate and extrapolate the commissioned works.” Julie Van Elslande, die voordien jarenlang als juriste werkte voor het Cultuurloket, is initiatiefnemer van deze onderzoeksprojecten.
4.2.1.2. Constant vzw
Agentschap werkt ook sinds lang samen met Constant. Constant is een vereniging voor kunst en media die experimenteert met digitale archieven, feminisme en collectieve praktijken.
Agentschap is betrokken bij de huidige reflectie van Constant omtrent Auteurs van de toekomst. Het is een reflectie over: "Conventioneel intellectueel eigendomsrecht koppelt auteurs en hun hybride hedendaagse praktijken aan elkaar in een raamwerk van veron-dersteld eigendom en individualisme. Het beschouwt creaties als originele werken, waardoor collectieve, genetwerkte praktijken moeilijk in te pas-sen zijn. Binnen dat juridische en ideologische kader introduceerden Copyleft, Open Content Licensing of Free Culture Licensing een andere visie op auteurschap, waardoor de mogelijkheid ontstond om auteurschap opnieuw voor te stellen als een collectieve, feministische, genetwerkte praktijk. Maar in de loop der tijd is de eerste vonk en het potentieel van Vrije Cultuurlicenties voor een deel genormaliseerd en zijn de problemen en omissies ervan steeds duidelijker geworden. [...] Na meer dan 20 jaar copyleft-activisme is het hoog tijd om opnieuw na te denken. Met Auteurs van de toekomst zoeken we naar concepten en ideeën die helpen om de voorwaarden voor auteurs van de toekomst opnieuw te articuleren. Ons doel is niet om terug te keren naar de gebruikelijke vormen van auteurschap, noch om de juridische kaders voor auteurschap helemaal op te geven, ook al steunen we soms extra-legale praktijken uit burgerlijke ongehoorzaamheid. Onze gok is om vandaag een positieve kritiek te formuleren door Vrije Cultuur Licenties als uitgangspunt te nemen om verder te speculeren over auteurspraktijken, in de toekomst."
4.2.1.3. a.pass
Kobe Mattthys van Agentschap vzw is sinds 10 jaar mentor in a.pass. "a.pass is an artistic and educational research environment that welcomes research practitioners in an international collaborative and trans-disciplinary program. a.pass includes two complementary structures that operate in parallel and in dialogue: the Postgraduate Program and the Research Center. a.pass is a platform for professionals in the fields of art and theory who wish to engage in a self assigned research trajectory. It provides a place and infrastructure to meet other researchers, to collaborate, to get feedback, to develop one’s methodology and to widen one’s theoretical and practical scope through input, critique, mentoring and feedback."
4.2.1.4. Erg
Kobe Mattthys van Agentschap is verder ook al zes jaar mentor van een pluri-discplinair atelier in Erg. "Erg is a place for artistic, plastic and graphic practices that enter theoretical and formal risk areas. A place and pedagogies to be defined and redefined collectively. It is a place where you can learn from what is not working. A place of research therefore."
4.2.2. Tijdelijke samenwerkingen
Een uitgebreide biografie van Agentschap is ingesloten in bijlage. Agentschap zal in 2022 tijdelijk samen werken met onder andere: Buda, Kunst Hogeschule Kassel, Le cercle du laveau, enz...
4.3. Spreiding in België, Europa en de rest van de wereld
De assemblees van Agentschap hebben een participatief karakter. Voor deze bijeenkomsten nodigt Agentschap telkens een diverse groep betrokken praktijken als gast uit om te reageren op de controverse in kwestie. De samenkomsten zijn steeds pluri-disciplinair en polyphonisch door de verschillende praktijken die betrokken zijn in de zaak.
Omwille van hun participatieve karakter staan de samenkomsten ook open voor tussenkomsten en vragen van bezoekers. Het gaat dus niet om panel discussies met passieve toeschouwers, de samenkomsten vragen een actieve deelname van alle deelnemers.
Agentschap stelde tot nu toe in ongeveer 23 verschillende landen tentoon. Van 1992 tot op heden maakte Agentschap in totaal ongeveer 200 assemblees. Voor de spreiding van de activiteiten in het verleden verwijzen wij naar de biografie van Agentschap in bijlage.
Naast kunstorganisaties werkt Agentschap ook soms samen met onderzoekers uit universiteiten zoals Daniel Gervais Vanderbilt Law School, Pamela Samuelson University of California Berkeley, Lionel Bently Centre for Intellectual Property and Information Law at Cambridge University, Severine Dusollier SciencesPo Paris, Christiaan Alberdingk Thijm lecturer at the IViR, enz...
5. PARTNERS
5.1. Structurele partners
ERG
a-pass
Constant
Jubilee
5.2. Coproductie partners
Buda (Kortrijk)
Kaaitheater (Brussel)
5.3. Subsidies
Vlaamse Gemeenschapscommissie
Vlaamse Gemeenschap
6. PROMOTIE
6.1. Digitale ontsluiting
Via de website www.agentive.org kunnen mensen zich inschrijven voor een nieuwsbrief om op de hoogte blijven van de activiteiten van Agentschap vzw. De bedoeling is om via de vernieuwde website www.agentive.org de digitale versie van de lijst van grensgevallen meer te ontsluiten.
Gewone bezoekers van de website hebben toegang tot een korte samenvattingen van gensgevallen. Coöperanten, die een jaarlijkse bijdrage betalen, kunnen via een login ook beelden en langere publicaties over de grensgevallen raadplegen.
6.2. Web to print
De vernieuwde website maakt het mogelijk om van web naar print te gaan of omgekeerd. Dit gebeurd via Pandoc scripts.
Via het script kunnen pdf's voor de tentoonstellingsteksten gegenereerd worden.
Agentschap zal in de toekomst ook kleine publicaties via print-on-demand ter beschiiking stellen. Het gaat om kleine A5 publicaties per grensgeval, die nu tijdens de performances van Agentschap gebruikt worden. Deze publicaties worden gedrukt bij Graphius in Gent. De opvolging van het drukken gebeurd door de grafische ontwerper Filiep Tacq. Agentschap maakte in 2021 twee prototypes van boekjes. K Verlag in Berlijn heeft interesse getoond om deze te verdelen.
6.3. Vertalingen
Agentschap stelde tot nu toe in ongeveer 23 verschillende landen tentoon. Dit betekent dat er vertalingen van de teksten rond grensgevallen werden gemaakt. Meertaligheid is een belangrijk aspect van de activiteit van Agentschap.
7. BEGROTING
7.1. Inkomsten 2022
7.1.1. Structureel
7.1.1.2. Agentschap vzw
Agentschap vzw kreeg in het verleden al een jaarlijkse structurele steun van de VGC van 12,500 euro. Wij rekenen opnieuw op deze middelen. Dit jaar dient de vzw ook een aanvraag in voor een jaarlijkse ondersteuning van 200.000 euro bij de Vlaamse Gemeenschap voor 2023-2027.
7.1.1.3. Overeenkomst met lijst van grensgevallen cvba
Er bestaat een overeenkomst tussen de coöperatieve en de vzw. Het voordelig leen tarief voor coöperanten is 1 euro / 1 dag / 1 ding. Bijvoorbeeld een assemblee van Agentschap met 12 grensgevallen die voor vier maanden geleend worden aan de coöperatieve door een kunstmuseum, betekent een leenbedrag van 1440 euro. Het is de bedoeling dat de coperatieve dit bedrag rechtreeks door factureert aan de kunstencentra. Deze extra inkomsten zullen helpen de opslag en zorg voor de lijst van grensgevallen te bekostigen.
7.1.2. Opdrachten 2022
Agentschap vzw krijgt jaarlijks verschillende opdrachten vanuit de kunsten voor een gemiddelde van totaal ongeveer 50.000 euro. De helft hiervan komt uit "productie" opdrachten en de andere helft komt uit "reflectie" opdrachten.
7.1.2.1. Productie opdrachten
- Assemblee (Feminist Futures Festival) in Buda 6000 euro
- Assemblee (Emptor) in Jubilee 3000 euro
- Assemblee (KhKassel) in Kunst Hochschule Kassel 2000 euro
-
7.1.2.1. Reflectie opdrachten
- a-pass 5000 euro
- ERG 12000 euro
7.2. Uitgaven
7.2.1. Structureel
7.2.1.1. Terwerkstelling
Op dit moment is enkel Kobe Matthys vast terwerksgesteld voor een variabel uurrooster van 13 uur per week als artistiek en zakelijk leider. De andere medewerkers wornde enkel tijdelijk tewerk gesteld afhankelijk van het aantal opdrachten die binnenkomen. Het is de bedoeling om in de toekomst naar twee voldtijdse tewerkstelling te kunnen evolueren. Agentschap vraagt dit jaar naast de VGC ook meer structurele middelen aan als organisatie bij de Vlaamse Gemeenschap voor de periode 2023-2027.
7.2.1.2. Huur
7.2.1.2.1. Bureau
De ruimte voor het bureau van Agentschap vzw bevindt zich in de Theodore Verhaegenstraat 18, 1060 Sint Gillis, Brussel. De Agentschap vzw betaalt sinds 2020 een maandelijkse huur van 100 euro en 100 euro aan onkosten voor ongeveer 50m2. Op 1 januari 2020 werd een huurovereenkomst hiervoor opgesteld tussen Kobe Matthys en Agentschap vzw voor in totaal 200 euro per maand. Deze ruimte wordt op dit moment dus onder de prijs ter beschikking gesteld. De bedoeling is om de effectieve huur te betalen in d etoekomst. Het is de bedoeling dat Agentschap 350 euro huur voor het gebruik van de ruimte zal betalen en dat de cooperatieve de overige 350 euro zal betalen.
7.2.1.2.2. Depot
Voor de opslag van de architectuur van de tentoonstellingen en performances huurt Agentschap een depot op het gelijksvloers van 250 euro per maand. De opslag gaat over een 100 tal demonteerbare elementen voor tafels, banken en een zit structuur. Deze elementen zijn momenteel gestapeld op 2 grote rekken van elk 6 meter lang, 80cm diep en 3 meter hoog. Dit depot laat toe om te laden en lossen direct vanuit de garage van het gebouw.
7.2.1.2.3. Lijst van dingen
Door de eigendom van de lijst van dingen te verbinden aan een cooperatieve is er een leen recht dat betaalt moet worden voor het gebruik van de grensgevallen. Agentschap laat deze onkosten echter rechtreeks factureren aan de organiserende instellingen via de coöperatieve.
7.2.2. Opdrachten
De uitgaven zijn afhankelijk van de onkosten van de bijdrages en afhankelijk van de van de opdrachten. Zie hiervoor naar het ingesloten meer gedetaileerde budget.