Voorstel tot samenwerking voor de werksessie 'Diversies' 
6-11 december 2016
Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis & Constant, vereniging voor kunst en media

1. Beknopt
Diversies is een werksessie rond versifiering in de (digitale) artistieke praktijk. In het kader van deze werksessie zou Constant graag inhoudelijk en praktisch samenwerken met het team van Digital Collections van het Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis.
Concreet betekent dit dat we een week lang met een groep van een 25-tal kunstenaars, academici, programmeurs, designers, archivisten en andere een lokaal betrekken in het Museum en prototypes ontwikkelen met materiaal uit de digitale collecties. We denken hierbij aan specifieke casussen die een reflectie op digitale tools en tijd vooruit kunnen helpen. De werksessie wordt afgesloten met een publiek moment in de ronde conferentiezaal op zondagmiddag.
Voor Constant is het Museum om verschillende redenen een ideale partner voor dit project. Allereerst biedt het ons de kans om te werken in de context van een levendige collectie voorwerpen die door toedoen van menselijke ingrepen van archivarissen, financiele implicaties of andere externe factoren, doorheen de tijd in verschillende versies gaat bestaan. We kijken er naar uit om een koppeling te kunnen maken met de diverse expertises die de museumstaf heeft ontwikkeld rond de vertaling van fysieke objecten naar een digitaal archief. Daarnaast is er de geschiedenis van het Museum zelf. Niet alleen is er een lange ervaring met het produceren, tonen en circuleren van gipskopieen, maar ook werd in de zalen van het Museum ooit Paul Otlet's multimediale kennisproject Mundaneum ondergebracht.

2. Wie is Constant?
Constant is een vereniging zonder winstoogmerk, gevestigd in Brussel sinds 1997, gerund door kunstenaars en actief op het gebied van kunst, media en technologie. De artistieke praktijk van Constant is interdisciplinair en geïnspireerd door thema’s die elkaar doorkruisen: gezamenlijk werk, technologische innovatie, software infrastructuren, data-uitwisseling, algoritmen, experimentele archieven, nieuwe vormen van (re)presentaties, copyright alternatieven, (cyber)feminisme en de ethiek van het World Wide Web. Een rode draad door het programma van Constant is het gebruik en de ondersteuning van vrije software en open data. Constant organiseert op regelmatige basis activiteiten voor kunstenaars, ontwerpers en onderzoekers die geïnteresseerd zijn in experimenten, discussies en uitwisselingen. Deze activiteiten vertalen zich als werksessies, residenties, workshops, tentoonstellingen, presentaties ...
http://constantvzw.org/

3. Wat is een werksessie?
Werksessies zijn intensieve transdisciplinaire werkmomenten voor 20-50 deelnemers en met een duur van 5 tot 10 dagen. De werksessies vinden plaats op wisselende locaties: bij kunstencentra, musea en andere partnerorganisaties.
De werksessies beogen de ontwikkeling van individuele makers, door de voorwaarden te creëren waarin deelnemers met verschillende expertises hun praktijken tijdelijk met elkaar verbinden. Diepgang wordt bereikt door vooraf, tijdens en na de sessies de onderwerpen, methodieken en resultaten te evalueren met kenners uit het veld. 
Werksessies zijn methodologische snelkookpannen. Geïnspireerd op formats zoals hackathons en booksprints, maar met een focus op inhoudelijke ontwikkeling, onderzoek, artistieke uitwisseling en experiment, bieden we makers de gelegenheid om nieuwe perspectieven op hun eigen praktijk te formuleren. 
Een aantal kunstenaars wordt vooraf betrokken bij de ontwikkeling van de sessie. Anderen vinden hun weg via een open call die nationaal en internationaal verspreid wordt.
Uit de werksessies komen prototypes, artistieke concepten en projectvoorstellen voort. Ook ontstaan contacten en samenwerkingen.
Deelname aan de werksessies is gratis, waar mogelijk vergoedt Constant reiskosten en verblijf.

4. Werksessie Diversies
Diversies is een woord waarmee we de aandacht willen vestigen op de manier waarop in een genetwerkte omgeving 'versies' en 'verschil' een rol spelen. Versifieren is niets nieuws. Doorheen de hele kunstgeschiedenis krijgen we te maken met versies van een werk, in de eerste plaats tijdens het creatieproces van de maker zelf, vervolgens tijdens het leven van het werk en ten slotte in de geschiedschrijving rond het werk, tot alleen nog die ene opgepoetste versie voortleeft, die door haar mythische status zoveel mogelijk als 'origineel' bewaard moet worden, onveranderlijk. Met deze werksessie willen we dieper ingaan op de realiteit van de 'diversies' binnenin archieven, en de de versifiëring die zich op verschillende gebieden afspeelt, zichtbaar maken, zoals onder meer beslissingsnames, menselijk ingrijpen en andere oorzaken van het organische leven van de data. 
Deze insteek is geinspireerd op hoe softwares worden gemaakt en voort blijven leven, waarbij in het proces vaak intuities, het samenlopen van omstandigheden of de meest banale contextuele gebeurtenissen de koers van de versie bepalen. Version-control systemen, wiki's, etherpads en andere digitale schrijfgereedschappen bewaren versies, diffs en andere log-files. Die minutieus gearchiveerde werkprocessen staan toe om elke actie op ieder moment terug te draaien of te herhalen. 
De realiteit van het Museum, met oog op de finale digitalisering van 330.000 objecten tegen eind november, vormt een inspirerende voedingsbodem voor deze werksessie. De aanwezigheid van een groep mensen met een passie voor archieven, geschiedschrijving en technologie, zou een kader kunnen zijn waarin de collectiebeheerders hun ervaringen met het digitaliseren van zeer uiteenlopende objecten met elkaar en de deelnemers kunnen delen. De aanzetten tot prototypes, reflecties, allerhande experimenten die tijdens de werksessie ontstaan, zouden hen inspiratie kunnen bieden voor toekomstige versies en samenwerkingen rondom de (digitale) collectie.

5. Werkpistes
We willen starten vanuit drie praktijken die invloed hebben op elkaar. Elk van hen heeft eigen gewoontes, een eigen jargon, blinde vlekken, prioriteiten en verwachtingen. 

Er is de veranderende praktijk van objecten (nieuwe objecten in collecties, andersoortige evenementen, nieuwe document-types) en de vraag hoe je die veranderingen kunt representeren in een data-systeem. Wat als we digitalisaties beschouwen als collecties an-sich, numerieke objecten niet beperkt door financiele waarde, fysieke vindplaats of uniciteit, die uitnodigen tot interpretatie en her-configuratie? Kunnen we digitale objecten transformeren, of met elkaar combineren tot weer nieuwe objecten, en op welke manier vinden die een plek naast hun fysieke tegenvoeters? Kunnen we de manier waarop een digitaal object in verschillende contexten bestaat in kaart brengen, gaande van instagram en FB tot een museumcollectie en wikidata? Wat te denken van de 3D-scan van de buste van Nefertiti die door de kunstenaars Nora al-Badri en Jan Nikolai Nelles 'illegaal' werd verkregen. Hun actie veroorzaakte veel ophef en werpt een veranderende blik op "wat origineel is". In het werk Empire/Other brengt kunstenares Stephanie Syjuco scans van originele voorwerpen uit keramiek die in eenzelfde tijdvak geproduceerd werden maar met heel verschillende bedoelingen verzameld met elkaar samen in weer nieuwe objecten.

Daarnaast is er de veranderende beschrijvingspraktijk, waarbij verschillende versies van data ontstaan (geschiedenis van een document, diff van een software, diverse interpretaties van een object of een collectie) en hoe die leesbaar zijn of gemaakt kunnen worden. We stellen een voortschrijdend inzicht vast in labeling, veranderend taalgebruik, evoluerende prioriteiten. De geschiedenis van een wikipedia-pagina getuigt van dat soort veranderingen. Ook software-gemeenschappen hebben infrastructuren ontwikkeld waarbij elke versie 'gelogd' wordt. Aan de hand van die voorbeelden willen we experimenteren met methodes om ad hoc gebeurtenissen in het leven van een digitale collectie leesbaar te maken, en de tijdlijn, de historiek, de levensloop van een samenwerking gebruiken om diversiteit en variatie te genereren. Op welke manier kunnen we de versie-geschiedenis van een objectbeschrijving toegankelijk maken? Welke mogelijkheden ontstaan als data uit een collectie wordt gekoppeld aan gestructureerde databanken zoals DBPedia of wikidata, die zelf ook al een geschiedenis hebben? Kunnen we digitale fragmenten uit verschillende collecties combineren om een beeld door de tijd te genereren? 

Tenslotte is er de veranderende technologische praktijk (software, databases, vocabulaire, standaarden, tools), waarbij de gereedschappen die we gebruiken om de realiteit te representeren veranderen. In dat geval verandert zowel de data, de manier waarop we er mee werken als de gerepresenteerde realiteit zélf. Concurrent Versioning systemen die oorspronkelijk voor collectieve software-ontwikkeling werden gemaakt, bieden een blik op de geschiedenis van de maakpraktijk die onze verhouding tot digitale objecten als definitief gegeven op z'n kop zetten. Niet alleen het proces dat tot een productie leidde is terug te lezen, het object zelf is nooit af en nodigt uit tot doorontwikkeling. Maar welke nieuwe elementen komen naar boven, en welke andere verdwijnen in de schaduw? Wat betekent het om in de tijd te kunnen reizen en op elk moment in een proces te kunnen stappen? En hoe kunnen we ons een digitaal systeem voorstellen waarin plek is voor nog onvoorziene gebeurtenissen? 

Visuele associaties: https://diversions.hotglue.me/

6. Praktisch
Van dinsdag 6 tot en met zondag 11 december zou Constant tijdens de openingsuren van het Museum met een groep van ongeveer vijftentwintig mensen willen werken in de zaal boven de hal (?). Dit betekent:
*stopcontacten voor 25 computers, een beamer, geluidsinstallatie...
*het opzetten van een wifi-subnetwerk vanaf het algemene netwerk 
*mogelijkheid om thee en koffie te serveren in de ruimte 
*broodjes voor de lunch voor 25 personen (tegen betaling)
*een rondleiding langs de collectiebeheerders
*toegang tot materiaal om ermee aan de slag te gaan (bijv. xml-export)
*beschikbaarheid van de oude congres/theaterzaal op zondag 11 december 2016
Van haar kant zal Constant alle technische en praktische organisatie op zich nemen en het Museum als partner vermelden in alle communicatie en publicaties over de werksessie.

Technische fiche installeren wifi-subnetwerk
Minimaal: wifi + paswoord
Ideaal: ethernetverbinding
Installatie: via ethernetverbinding of wifi aansluiting met password protected Raspberry Pi (etherpad) + TP-Link (OpenWRT) + usb-stick als collectieve harddisk